Φυσικά, στην επιστήμη της αθλητικής ψυχολογίας, ο όρος καλή ή κακή ψυχολογία δεν αναγράφεται πουθενά. Καλός, κακός και άσχημος ήταν μόνο ο Clint Eastwood στη θρυλική ταινία του Sergio Leone. Εκτός λοιπόν από ελάχιστες εξαιρέσεις προπονητών, λίγοι είναι αυτοί που επιλέγουν να έχουν στο προπονητικό τους team έναν αθλητικό ψυχολόγο. Τι μπορεί όμως να κάνει ένας αθλητικός ψυχολόγος σε μια ποδοσφαιρική ομάδα; Ό, τι ακριβώς κάνει μαζί με αθλητές του γκολφ, του τένις, του μπάσκετ : να βελτιώσει την απόδοση. Με μια μεγάλη όμως διαφορά, ότι προσαρμόζει τις γνώσεις του στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του αθλήματος. Διαφορετικά θα δουλέψει στα τμήματα υποδομής ακαδημιών ποδοσφαίρου και διαφορετικά με επαγγελματίες ποδοσφαιριστές που πολλές φορές έχουν την ίδια φήμη με τον Clint Eastwood.
Εδώ τα πράγματα είναι πολύπλοκα. Μια προπόνηση ποδοσφαίρου διαρκεί συνήθως δύο ώρες και μπορεί σε μια μέρα να υπάρχουν και διπλές προπονήσεις. Η προπόνηση γίνεται από τον προπονητή και τους βοηθούς του που παίζουν το ρόλο του συντονιστή. Επίσης, υπάρχει ο υπεύθυνος της φυσικής κατάστασης, που αποτελεί έναν από τους πιο στενούς συνεργάτες του προπονητή. Ο αθλητικός ψυχολόγος εκτός από τις διαφορετικές προσωπικότητες των παικτών, που ενδεχομένως είναι πολύ λαμπερές και ακριβοπληρωμένες, έχει να κάνει με την προσωπικότητα του προπονητή αλλά και των υπολοίπων. Ο αθλητικός ψυχολόγος συνήθως δουλεύει με τους αθλητές με στόχο τη μεγιστοποίηση της απόδοσης εφαρμόζοντας διάφορες ψυχολογικές τεχνικές, όπως είναι η νοερή απεικόνιση, ο καθορισμός στόχων, η αυτο-ομιλία, οι τεχνικές χαλάρωσης και ελέγχου τους άγχους.
Κάποιοι από τους κύριους στόχους του είναι η μεγιστοποίηση των επιπέδων διέγερσης των παικτών καθ’ όλη τη διάρκεια ενός αγώνα από το πρώτο ως και το τελευταίο λεπτό· η συγκέντρωση σε κάθε στιγμή του αγώνα είτε κερδίζει είτε χάνει η ομάδα· ο αυτο-έλεγχος κάτω από δύσκολες καταστάσεις ακόμη και όταν η ομάδα δέχεται γκολ στα τελευταία λεπτά ενός αγώνα· η επικοινωνία των παικτών με τους διαιτητές και η πίεση που μπορεί να δέχονται από τον προπονητή, τους συμπαίκτες, τους παράγοντες και τον κόσμο· η αλληλεπίδραση με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και φυσικά η σχέση μεταξύ του σκορ και του χρόνου που απομένει για την έκβαση ενός αγώνα και πολλά άλλα. Όλα αυτά θα πρέπει να δουλεύονται στην προπόνηση και μετά να εφαρμόζονται στον αγώνα. Τελικά, χρειάζεται ένας αθλητικός ψυχολόγος σε μια ομάδα ή θα περιμένουμε τον καλό τον κακό και τον άσχημο και φυσικά την τύχη να κερδίσει το παιχνίδι…
Νίκος Ζουρμπάνος
